Vraag naar seafood blijft stijgen
IJMUIDEN - Ondanks groei van de bevolking nam de totale visconsumptie in de Europese Unie vorig jaar iets af. Secretaris Mike Turenhout presenteerde vorige week op de algemene ledenvergadering van de Vereniging van Importeurs van Visproducten (VIV) de meest recente vishandelscijfers uit de EU. De Rabobank gaf een inkijkje in de (vis)handelspositie van China, ’s werelds grootste producent, exporteur en consument van vis. Maar de Chinezen worden minder concurrerend. Als gevolg van ‘China’s Changing Tides’ ontstaan nieuwe allianties tussen China en westerse landen. Turenhout doet verslag.
De ontwikkelingen binnen de EU-handel werden aan de hand van de FinFish Study 2018 gepresenteerd. In totaal was er in 2017 zo’n 15,9 miljoen ton aanbod aan vis, schaal- en schelpdieren in de EU (op basis van levend gewicht), waarvan ruim 58 procent (9,2 miljoen ton) werd geïmporteerd. De overige 42 procent was dus afkomstig uit EU-visserij en aquacultuur. Ruim tachtig procent van de beschikbare visproducten werd binnen de EU gebruikt voor consumptie (12,7 miljoen ton), 13 procent van de vis, schaal- en schelpdieren werd geëxporteerd naar derde landen (2,1 miljoen ton) en 7 procent werd gebruikt voor niet- humane consumptie (1,1 miljoen ton). Ondanks de groei van de EU-bevolking nam de totale visconsumptie in de EU licht af (-0,9 prodent) en lag de per capita consumptie met 24,8 kg levend gewicht iets lager dan 2016 (-1,2 procent).
De FinFish Study laat zien dat naast het aanbod van seafood uit EU-visserij en EU-aquacultuur, import van essentieel belang is om te voldoen aan de consumptievraag in de EU. De Europese Unie is namelijk slechts voor 44 procent zelfvoorzienend. Zeker de gewilde witvissoorten als Alaska pollak, kabeljauw en koolvis worden zo goed als allemaal geïmporteerd uit derde landen. De EU is het belangrijkste vishandelsgebied wereldwijd en de consumptie neemt over het algemeen toe. In andere landen wereldwijd neemt de vraag naar vis, schaal- en schelpdieren echter ook toe, mede door stijgende inkomens en de toenemende bevolking. Hierdoor heeft de EU in toenemende mate te maken met concurrentie uit derde landen voor grondstoffen. China is een van de derde landen, waar de vraag naar vis, schaal- en schelpdieren toeneemt.
China
Beyhan de Jong van de Rabobank gaf in haar presentatie een inkijk in de ontwikkelingen in de seafood handelsstromen van China vandaag de dag. Al jaren heeft China de hoogste visconsumptie in de wereld, die vandaag de dag 3,5 maal hoger ligt dan de consumptie in Europa. Ondanks de hoge consumptie heeft China een netto handelspositie in seafoodproducten van ruim 10 miljard dollar. Met een exportwaarde van 20 miljard dollar is China de grootste seafoodexporteur in de wereld. Als importeur staat China met iets meer dan 10 miljard dollar op een vierde plek (onder de EU, USA en Japan). Het is uitzonderlijk dat China een netto handelspositie heeft, want voor andere dierlijke eiwitten is China dit niet.
De vraag is echter hoe lang China een netto handelspositie blijft houden, aangezien de import sterk stijgt. De binnenlandse productie van seafood ondervindt steeds meer uitdagingen en stagneert op dit moment. Arbeidskosten nemen toe en er zijn veel problemen met ziektes/vervuiling in aquacultuur. Hier komt verder bij kijken dat er steeds meer regels komen met betrekking tot het duurzaam gebruik van de natuur en China kampt met een krimpende beroepsbevolking (mede door de een gezinspolitiek). Verwacht wordt dan ook dat de productie van vis, schaal- en schelpdieren in China zal afnemen in de komende periode.
Naast de dalende binnenlandse seafoodproductie, zal de import in China ook verder toenemen door de stijgende vraag naar seafood en vergemakkelijkte importmogelijkheden in het land. De stijgende vraag naar seafood wordt veroorzaakt door enerzijds de groeiende bevolking en anderzijds het groeiende inkomen van deze bevolking (hogere inkomens eten meer vis in China). De vergemakkelijkte importmogelijkheden worden gekenmerkt door nieuwe verkoopkanalen (online seafood handel) en een verbeterde logistieke infrastructuur (toename in koel- en vrieshuizen) en lagere invoertarieven op geselecteerde seafoodproducten. Daarnaast worden steeds meer bilaterale handelsafspraken gemaakt tussen China en westerse landen, waaronder Nederland. In de komende jaren wordt ook verwacht dat er allianties worden gesmeed tussen Chinese en westerse bedrijven.
Competitie
De presentaties van de VIV en de Rabobank laten zien dat de vraag naar seafood mondiaal verder zal stijgen, waardoor de competitie voor seafood zal toenemen. Om in de EU (Nederland) te kunnen blijven voldoen aan de consumptievraag, is het enerzijds van belang dat we beschikken over een gezond visaanbod uit eigen visserij en aquacultuur (Nederland), maar anderzijds ook van belang dat we een competitief importbeleid hebben. De VIV/ Visfederatie brengt deze boodschap via de Europese koepelorganisatie AIPCE-CEP ook over aan beleidsmakers in Brussel.
De VIV is de belangenorganisatie voor Nederlandse bedrijven die vis, schaal- en schelpdieren invoeren in de EU. De afzetkanalen van de aangesloten bedrijven zijn zeer divers. Het kan gaan om supermarkten, groothandels, catering, visspeciaalzaken, restaurants, maar ook de visindustrie. De producten kunnen elders verwerkt zijn, maar het kan ook zijn dat de producten in de EU verder verwerkt worden voor de afzet. De VIV is een dragende organisatie van de Nederlandse koepelorganisatie voor vishandelaren en –verwerkers, de Visfederatie