Vooruitkijken en de draad oppakken
BRUINISSE – ‘Donkere wolken pakken zich samen’. Het is in Bruinisse een gevleugelde uitspraak, die zaterdag letterlijk en figuurlijk weer van toepassing was in het mosseldorp aan de boorden van de Grevelingen en Oosterschelde. Letterlijk omdat ‘s morgens voorafgaand aan de netwerkbijeenkomst een hevige onweersbui losbarstte, kort na de vlootschouw gevolgd door een hoosbui gepaard met hagel en windkracht 10. Figuurlijk omdat de omstandigheden in de mosselsector zorgelijk zijn.
De 27-jarige Miss Visserij 2019, Lisa de Waal, noemde de problemen van de kwekers donderdagmiddag al tijdens de opening van het driedaagse mosselfestijn op het drukbezochte havenplateau. De in het dagelijks leven actieve officier bij de Koninklijke Marine op de mijnenjager ‘Zijner Majesteit Zeeland’ zei in een gloedvolle speech: ,,Ik vind het belangrijk dat we niet blijven hangen in hoe het vroeger was en wat er toen allemaal beter was.
We moeten vooruitkijken, de draad oppakken vanaf waar we nu zijn. Het gaat niet altijd zoals we verwachten, of willen. Want we kunnen er niet omheen: de Bruse vloot dunt uit. Sneller dan we zouden willen, maar als kleine partij in de tijd waarin de politiek je enkel tegen lijkt te werken is het bijna onmogelijk het hoofd boven water te houden. Dit jaar zijn er minder Bruse schepen en ook minder Bruse mosselen dan in de voorafgaande jaren, maar laten we blij zijn dat ze er nog steeds zijn!’’
De naar het Friese Aldeboarn verhuisde Lisa wenste alle vissers een goede oogst en wijsheid toe bij moeilijke beslissingen, met de wens dat als ze worstelen voor hun bedrijf ook weer boven zullen komen. Luctor et Emergo!
Netwerkbijeenkomst
Voorzitter Cees Otte van Visserijvereniging Algemeen Vissersbelang kon het tijdens de jaarlijkse netwerkbijeenkomst ook niet mooier maken dan het is. In het vroege voorjaar gingen immers veel mossels op de Oosterschelde verloren. Variërend van 25 tot op sommige percelen 100 procent! Dus ook de hoeveelheid zaad en halfwasjes voor volgende seizoenen is al flink beschadigd. Een drama!, aldus Otte. Als gedupeerd kweker stelde hij hardop de vraag die de meeste individuele kwekers bezighoudt: kan ik komend seizoen wel mossels leveren? Een en ander heeft er volgens Otte inmiddels toe geleid dat meerdere collega’s ervoor hebben gekozen om via een vorm van leveringsovereenkomst met handelsbedrijven te gaan werken.
Het achterliggende seizoen 2018-2019 was beslist een bijzonder jaar. Een groep kwekers introduceerde vorig jaar de coöperatie ‘De Mosselcompagnie’, maar deze opzet bleek niet het gewenste ei van Columbus. Otte: ,,Door een betere afstemming van vraag en aanbod werd gestreefd naar betere prijzen voor kwekers en handelaren. Het seizoen werkte echter niet mee, en dan druk ik mij nog voorzichtig uit…’’
Stagnatie
De grotere, met name Duitse mossels vonden gretig en voor mooie prijzen hun weg naar de handel. Het gros van de Nederlandse kwekers moest het seizoen zien door te komen met kleinere mossels en lage prijzen. Mede door de grote en kwalitatief goede buitenlandse aanvoer was er sprake van meer aanbod dan vraag. Hierdoor bleef menige Zeeuwse kweker met onverkochte mossels zitten, wat niet alleen op korte, maar ook op middellange termijn merkbaar is. ,,Het niet tijdig verkopen van je consumptiemossels heeft namelijk grote invloed op de lange termijn kweekcyclus. Consumptiepercelen moeten op tijd leeg zijn, zodat daar plaats is voor de halfwas-mossels die daar relatief veilig tot consumptieformaat kunnen uitgroeien. De halfwaspercelen komen daarmee weer beschikbaar voor het geoogste zaad. U begrijpt dus dat het niet tijdig verkopen van de consumptiemossels stagnatie in de hele cyclus tot gevolg heeft.’’
Op de goede weg?
,,Moet de mosselveiling blijven? Deze vraag is door de kwekers steevast met ja beantwoord’’, zei Cees Otte in z’n welkomstwoorden. Al 50 jaar lang vormt de mosselveiling een essentieel onderdeel van de mosselketen. Zodra een kweker dacht dat het hét juiste moment was, korde hij een vrachtje mossels op, voer naar Yerseke en bood de mossels aan op de veiling. Inkopers van de handelshuizen schreven in en de hoogste bieder was koopman. Conclusie Otte: ,,Alles verandert. Door de steeds verdergaande schaalvergroting en het steeds verder toenemende aandeel van handelaren in de kweeksector, verandert de mosselsector in rap tempo. De rol van de mosselveiling - sinds 1968 de marktplaats waar de combinatie van vraag en aanbod de prijs bepaalde - is daarmee aan sterke verandering onderhevig. Het is duidelijk dat er een nieuw speelveld ontstaat en daarmee een nieuwe realiteit. Maar welke? En wie is hier bij gebaat? De toekomst zal het leren. Maar de vraag of we als gehele mosselketen op de goede weg zitten, is wat mij betreft nog niet afdoende beantwoord. Laten we de ontwikkelingen scherp in de gaten houden en waar nodig tijdig het roer verleggen.’’