Luchtreiniger, innovatie in de vissector
DEN OEVER/URK – Hoe kunnen we voorkomen dat de kwaliteit van versproducten tijdens het verwerkingsproces wordt aangetast? Met die vraag worstelde Ludo Tissingh. Hij bedacht een systeem om ziekmakers in de lucht te elimineren zodat ze de kwaliteit en versheid van (vis) producten niet aan kunnen tasten. De gunstige effecten van het AerSMASH-concept dringen door in de visserij en visverwerkingsindustrie.
Binnen de foodsector is het van essentieel belang om de producten in goede staat te houden. Micro-organismen die producten aantasten moeten daarom zoveel mogelijk worden bestreden. Bij de verwerking van vis zijn de ‘black spot’ ziekte en listeria bacterie grote risicofactoren. Wanneer deze optreden, kan dat hoge kosten aan productieverliezen opleveren. En dat is waar de AerSMASH-techniek om de hoek komt kijken.
Visafslag Den Oever
De nieuwe visafslag in Den Oever is een half jaar geleden overgestapt op units van AerSMASH. Bestuurslid Jan van de Wiel vertelt: ,,We wilden ons bij het nieuwen verbouwproject onderscheiden van andere visafslagen door in te zetten op het modernste van het modernste. Een belangrijke wens was om de luchtkwaliteit te verbeteren. We hebben AerSMASH als proef in verschillende ruimten geïnstalleerd, van de koelcel en verwerkingsruimten tot de kleedruimten. Het verschil was meteen merkbaar. Je ruikt helemaal geen vis meer, de lucht is schoner en het effect op de kwaliteit van de vis is duidelijk merkbaar. We zijn zo tevreden dat we van plan zijn het aantal units verder uit te breiden. Wat ons betreft zou het een goed idee zijn als meer ondernemingen binnen onze keten over zouden schakelen op dit luchtzuiveringssysteem. Daarom zijn we momenteel bezig het ook op viskotters door te voeren.’’
Garnalenkotter WR 111
Eén van de kotters die is overgestapt op AerSMASH units is de WR 111 van de gebroeders Jeroen en Cees Klein. Garnalenvisser Jeroen Klein vertelt: ,,Ik las voor het eerst over dit product in een vakblad. Toen we de boxen vorig jaar juli in het visruim installeerden, merkten we meteen verschil. De stank is helemaal weg en belangrijker nog: we houden onze garnalen beter van kwaliteit. Natuurlijk moeten we nog steeds goed opletten, maar dankzij dit systeem is de houdbaarheid van onze producten zichtbaar verlengt. Normaal gesproken moesten we in augustus, tijdens de zogenaamde ‘hondsdagen’, vaker lossen om verzuring van de garnalen te voorkomen. Nu hebben we daar gelukkig geen last meer van.’’
Eliminatie schadelijke stoffen
De gepatenteerde technologie zuivert de omgevingslucht van schadelijke stoffen. Door het injecteren van geïoniseerd plasma worden via een scheikundige reactie waterstofmoleculen onttrokken aan de luchtdeeltjes die bacteriën en sporen van schimmels, pollen en allergenen bevatten. Als de waterstofmoleculen verdwijnen, raken de deeltjes in ontbinding en verliezen hun schadelijke lading. ,,Ze zijn als het ware lamgelegd en kunnen de vis niet meer aantasten”, vertelt leverancier Ludo Tissingh van AerSMASH.
Ondernemer Tissingh: ,,Door dit systeem wordt de bron van vervuiling uitgeschakeld, zodat het rottingsproces aantoonbaar vertraagt. Bijkomend voordeel is dat de methode door zijn werking ook de meest penetrante geuren bestrijdt. Met name in de visverwerkingsindustrie en op viskotters waar wordt gewerkt met sterk ruikende producten is dat interessant, omdat werknemers dankzij de AerSMASHunits gewoon in zuivere, frisse lucht kunnen werken.”
Positief voor klant en producent
Visverwerkingsbedrijf Oromar uit Urk is gespecialiseerd in het verwerken, invriezen en distribueren van langoustines. Het bedrijf begon rond 2011 al met proefopstellingen van AerSMASH. Directeur Jelle Pasterkamp vertelt: ,,Uit testen blijkt dat de houdbaarheid van onze producten zichtbaar is verlengd. Dat is voor de klant natuurlijk positief. Het zou mooi zijn als we dit kwaliteitsbehoud ook kunnen vasthouden in de rest van de keten zoals tijdens het transport. Zelf merken we dat de vislucht niet meer zoals voorheen in alle ruimten van ons bedrijf hangt. Een ander voordeel is dat we uit onderzoek weten dat onze ruimten na het schoonmaken veel sneller weer zijn geneutraliseerd naar normale waarden. Dankzij het luchtzuiveringssysteem worden zwevende deeltjes meteen bestreden. Voorheen duurde dat aantoonbaar langer en konden vuile deeltjes zich verder verspreiden en onze producten alsnog aantasten.”
Natuurlijk proces
De ionisering van plasma om de lucht te zuiveren vindt zijn oorsprong in de natuur.
,,Omdat de mens veel meer vervuilde lucht is gaan produceren dan de natuur kan verwerken, blijven bacteriën en schimmels achter. Het AerSMASH-concept bouwt voort op dit natuurlijk afbraakprincipe. Met deze techniek kunnen we het verlies van kostbare visproducten verminderen. Als ontwikkelaars hopen we met dit systeem bij te dragen aan een duurzamere productieketen’’, concludeert Ludo Tissingh.
Zwevende boosdoeners
Black spot of melanose wordt veroorzaakt door het PPO enzym dat welig gaat groeien als een krab- of kreeftachtige dood is. Vervuilers in de lucht kunnen de werking van PPO versnellen en het verkleuringsproces bevorderen. Door het wegnemen van deze ‘versnellers’ wordt dit proces vertraagd.
De listeriabacterie kan zich bij temperaturen tot onder het vriespunt voortplanten en verspreidt zich door zich te hechten aan grovere stofdeeltjes in de lucht. Reinigen van oppervlakten helpt maar gedeeltelijk, omdat de zwevende deeltjes na verloop van tijd neerdalen en opnieuw besmetting kunnen veroorzaken. Door de in de lucht zwevende vetdeeltjes met de aanklevende listeria-elementen te neutraliseren, is het mogelijk deze bacterie in de voedselindustrie te bestrijden.
Hoe werkt het?
De ontwikkelaars van AerSMASH bepalen aan de hand van de hoeveelheid verontreinigde lucht en de grootte van de (productie)ruimten hoeveel plasma nodig is om de lucht te zuiveren. Daar wordt de grootte van de luchtzuiveringsbox op aangepast. In de units zit een ventilator die de lucht eerst door een voorfilter haalt. Die vangt de eerste vervuiling op. Vervolgens wordt de hoeveelheid ionisatie plasma geïnjecteerd. Dit plasma onttrekt de waterstofmoleculen aan de verontreinigde lucht. Deze stofdeeltjes worden afgevoerd en als laatste wordt alle lucht nog eens extra gefilterd door een carbon koolstoffilter. De AerSMASH techniek kan vrij eenvoudig worden aangesloten op bestaande ventilatiesystemen.