MAKKUM – De Boer RVS heeft een detectiesysteem ontwikkeld om garnalen aan boord te scheiden en te sorteren voordat deze worden gekookt. Het maakt een spoelsorteertrommel overbodig en vergroot de overlevingskansen van discards aanzienlijk.

Het prototype van het detectiesysteem wordt komend najaar in de praktijk getest aan boord van het eigen Duitse garnalenkottertje, dat Melle de Boer van De Boer RVS eerder dit jaar samen met Willem Groenia kocht. Deze HAR 6 ligt nu nog in Lauwersoog, maar verhuist deze maand naar Makkum en wordt dan vernummerd in GRE 5.

Het detectiesysteem is voorzien van camera’s. De vangst komt op een band langs. De camera’s beoordelen of er sprake is van garnalen of visjes en schieten deze laatste eruit en garnalen worden in grootte apart gesorteerd, vertelt Melle de Boer. Het systeem is berekend op een bruto-capaciteit van 300 kilo per uur. Testen in de Makkumer werkplaats van De Boer RVS zien er positief uit, maar De Boer wil benadrukken dat de werking pas echt in de praktijk bewezen kan worden en hij daarom in dit stadium voorzichtig wil zijn. De nieuwe garnalenvangstsorteerlijn is het resultaat van het project ‘Slimmer verwerken, bijvangst beperken’, waarvoor De Boer RVS vorig jaar overheidssubsidie toegezegd heeft gekregen. Voor begeleiding van dat project is sinds kort Vissersbonddochter Ursa Major gevraagd.

Ontwikkelprogramma
De Stichting Verduurzaming Garnalenvisserij (samenwerkingsverband van de Nederlandse garnalen-PO’s) denkt alvast na over vervolgstappen. In het kader van het zogeheten VIBEG-akkoord heeft het ministerie van Economische Zaken twee jaar terug 8 miljoen euro toegezegd voor financiering van een ontwikkelprogramma voor de Nederlandse garnalenvisserij. De tweede tranche van dit programma is 3 miljoen euro groot, en daarvoor zijn in juli vanuit de sector gezamenlijke voorstellen aan het ministerie van EZ gedaan.

Eén van de voorstellen borduurt voort op het detectiesysteem van De Boer RVS, waarmee garnalen aan boord op maat gesorteerd kunnen worden. ,,Waar normaal gesproken de hele vangst in één keer wordt gekookt, kan het kookproces bij deze ontwikkeling per maatsoort worden aangepast. Een resultaat daarvan kan zijn dat de garnalen per maat een andere kookduur krijgen, waardoor de garnalen beter geschikt kunnen worden gemaakt voor verdere verwerking’’, luidt een voorstel voor verbetering van de kooktechniek, teneinde beter te kunnen aansluiten op bijvoorbeeld het machinaal pellen van garnalen. Met name vanuit Wieringen is hiervoor belangstelling. Gebruik van restwarmte voor energiebesparing past ook in dit onderzoek.

Het complete maatregelenpakket focust op verbetering van de garnalenkwaliteit, discardsreductie en een investeringsregeling voor vissers (subsidie voor investeringen in innovatieve vistuigen, weegapparatuur, koelsystemen en overlevingskansen van discards). Naast verbetering van de kooktechniek wordt gedacht aan onderzoek naar mogelijkheden voor het invriezen aan boord (er is een tendens dat vissers individueel of groepsgewijs hun eigen garnalen verhandelen) en aanpassing van de conservering.

Bij reductie van de discards gaat het ook over verbetering van overlevingskansen, bijvoorbeeld middels het optimaliseren van de Volendammer overlevingsbak (aanpassing stortbakken en scheiding van garnalen/vis, waarin wel degelijk perspectief wordt gezien). Doorontwikkelen van de zogeheten brievenbus als alternatief voor de verplichte zeeflap en anderzijds verbeteringen aan de zeeflap worden ook in het pakket genoemd, evenals maaswijdte-onderzoek.

Het meeste geld wil de sector reserveren voor het stimuleren van de vissers om zelf te investeren. Gedacht wordt aan de aanschaf van innovatieve vistuigen (seewing en sumwing worden genoemd), van weegapparatuur, van koelsystemen en investeringen om middels een afvoersysteem de overlevingskansen van discards te vergroten.